به نقل از «قدس آنلاین»

انقلاب اسلامی سبب شد الگوی سومی از زن تولید شود

تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۹۱۰۹۵۱

به گزارش قدس آنلاین، احمد رهدار عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم و رئیس مؤسسه فتوح اندیشه، در دومین روز از رویداد «الگوی سوم زن» که در خانه اندیشه ورزان برگزار شد، گفت: آنچه سبب شد در حوزه زن تحولاتی ایجاد شود انقلاب اسلامی است.

وی افزود: رهبر انقلاب از کنش گری زن مسلمان در دوران دفاع مقدس به عنوان نقطه اوج او یاد می‌کنند، انقلاب اسلامی سبب شد الگوی سومی از زن تولید شود که باید بررسی شود پیگیری این الگو در جهان اسلام چگونه قابل تصور است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگر انقلاب اسلامی نبود این مصداق و کنش‌گری ظهور نمی‌کرد و همچنان دوگانه زن سنتی محدود به دایره خانواده و زن مدرن فراری از خانواده و بی قید و بند به رقابت با هم می‌پرداختند.
انقلاب اسلامی برای زن ایرانی الگوی سومی تعریف کرد که باید بررسی شود برای زن مسلمان در جهان اسلام این الگو چگونه قابل تصور است که ضرورتآ شبیه آن نباشد اما همسو با آن باشد.

حجت‌الاسلام راهدار در خصوص کشاکش زن مسلمان در جهان عرب مقابل تفکرات غربی، اظهار کرد: بر خلاف زن عرب، زن ایرانی استعمار را تجربه نکرده است، در قرن بیستم بخشی از هویت زن عربی ساحت تجدد را تجربه کرده است. گویا تجدد در کنش و اندیشه زن عربی در قرن اخیر حضور پررنگ داشته است، جهان عرب با غلبه اهل سنت باید تصور شود، که هویت سیاسی خود را از خلافت می‌گیرد، زن مسلمان عرب گرفتار نوستالوژی گذشته و فرهنگ تاریخی است که امروز دیگر مثل سابق توسط نظام خلافت هم پشتیبانی نمی‌شد و همین فقدان نظام سیاسی و اجتماعی برای زن عرب آسیب جدی داشت. در چنین فضایی زن عرب با سبک زندگی غربی مواجهه شد. تنها سرمایه زن عرب پایش عمیق لایه‌های دینی او بود.

وی ادامه داد: جهان عرب اقلیم و لهجه‌های زبانی یکدست ندارد، تجربه زیسته زنان جهان عرب حتی ذیل پدیده استعمار هم یکسان نیست، در جهان عرب سویه فرهنگ پدرسالاری غلبه دارد و زنان با تعارف انسان محسوب می‌شوند. اگرچه در دوره مبارزه برای استقلال زنان در جهان عرب نسبتاً تجربه و دردهای مشترکی از استعمار داشتند، اما در این دوره زنان عرب دنبال الگو برای خود هستند و تا امروز نتوانستند یک الگو سرکار بیاورند که غربی یا اسلامی باشد. خوب یا بد تنها الگویی که می‌شناسند الگوی ایران است.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم بیان کرد: جهان عرب سه دوره نهضت و مبارزه، دوره استقلال و دوره جهانی شدن داشت. کشوهای عربی در دوره استقلال دنبال نظام سیاسی بودند که نتوانستند برای آن ساختار بیاوردند تنها تجربه نظام سازی مستقل از جهان غرب نظام جمهوری اسلامی ایران است، اما آنها توانستند مفهوم بیاورند مثل مفهوم بازگشت به خویشتن، که مثال آن سلفیت بود. در جهان عرب نویسندگان زیادی درباره مفهوم بازگشت به خویشتن کتاب نوشتند، در این دوره زنان عرب با شیب بسیار کم به سمت زنان اسلام گرا و بیشتر به سوی تفکر ناسیونالیزم سوق پیدا کردند اما ملی گرایی عرب شکست برای زنان بود. دوره دیگر برای زنان عرب جهانی شدن و دوره ورود به سایبری بود که رابطه زن مسلمان عرب را از رابطه‌های اجتماعی خود جدا کرده و هویت زن عرب را کاهش می‌داد. شبکه‌های اجتماعی بر روی کنش و نگرش زن مسلمان اثر گذاشت که سبب می‌شد زن عرب به نوعی خارج از نظام‌های کنترل کننده بود.
وی ادامه داد: ما هرچه جلوتر آمدیم در فرهنگ عربی مفهومی در عمق فرهنگی زن عربی متجدد از جنس آگاهی ایجاد شد، که برخی دیدند مبانی غرب غلط از آب درآمد. حتی در بین کسانی هم که مثاثر از فرهنگ غربی شده بودند هر چه جلوتر می آییم می‌بینیم که جریان زنان اسلام گرا تقویت و جریان ضد غرب تقویت می‌شود. حتی جریان‌های فمینیسم در برخی مواقع اعتراف کردند صحبت‌های اشتباهی داشتند.
حجت‌الاسلام راهدار در پایان خاطرنشان کرد: مسیری را که زن عربی نسبت با مسأله تجدد و استعمار طی کرد گویا از عمق به ایجاد تشکیلات می‌رسد، اتفاق دوم گذار از مسائل بنیادین زنانه به مسائل کاربردی زنانه بود و تولید محتوا جای شعار را گرفت. امروز زن عرب از کارکرد خود صحبت می‌کند. همچنین وجهه اسلامیت زن عرب بر وجهه عربیت او غلبه پیدا کرده است. ویژگی دیگر رشد گفتمانی است. زنان دغدغه‌های خود را در پژوهش‌های ادبی و در قالب شعر و رمان آوردند. یکی از دعواهای جریان اسلام گرا و غرب گرا بستر قانونگذاری بود که زنان در اعراب و ایران یک دوره از فمینیست فریب خوردند. آن مفهومی که زن مسلمان عرب را به سمت ساحت خالص اسلام کشاند استعمار بود. الگوی سوم زن عرب همانند الگوی زن ایرانی نیست.

منبع: خبرگزاری مهر

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: انقلاب اسلامی ایران انقلاب اسلامی جهان عرب زن مسلمان برای زن زن عربی زن عرب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۱۰۹۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا لایحه «ارتقای امنیت زنان» فمنیستی است؟

دکتر مجید دهقان معتقد است: لایحه فعلی ارتقا امنیت زنان، با وجود اشکالات جزئی، در نفی نگرش فمینیستی و با فاصله گرفتن از نگاه سنتی به دنیا آمد و در صورت تصویب برای اولین بار نگرش خاص گفتمان انقلابی را نمایندگی می‌کند. - اخبار اجتماعی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم؛ حدود 12 سال از طرح لایحه امنیت زنان در مجلس می‌گذرد و با وجود اینکه رهبر انقلاب در دیداری که همین امسال با بانوان کشور داشتند بر تسریع رسیدگی به آن تأکید کردند همچنان لایحه امنیت زنان در راهروهای مجلس معطل مانده است. از یک سو برخی به آن برچسب فمنیستی بودن می‌زنند و از سوی دیگر تعداد قابل توجهی از فعالین انقلابی حقوق زنان از حقانیتش دفاع می‌کنند و آن را زاییده نگاه اصیل انقلاب اسلامی به زنان می‌دانند. هنوز چالش‌های زیادی میان موافقین و مخالفین لایحه وجود دارد. این روزها یک بار دیگر جزئیات لایحه امنیت زنان در صحن علنی مجلس بررسی شد. در همین راستا حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر مجید دهقان، عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده در یادداشتی به ارائه دیدگاه خود در این زمینه پرداخته است که در ادامه از نظر می‌گذرانید.

گفتمان دینی از پیش از مشروطه تا دهه‌های بعدی در مسائل زنان دو ویژگی کلی داشت: اول این که مسأله‌اش دین بود و به مسئله زنان به عنوان اِشکالی بر دین می‌نگریست. دوم این که خانواده‌گرا بود با تفسیری که زنان را درون خانواده تعریف و با حضور اجتماعی زنان مخالفت می‌کرد.

اندیشه شهید مطهری نقطه عطف بود. مساله او در کتاب "نظام حقوق زن در اسلام" گرچه دین است ولی در "مساله حجاب" دغدغه زنان را دارد، البته تنها زنان دیندار و نه همه زنان. تأکید او بر خانواده نیز سر از پرده‌نشینی زن در نمی‌آورد.

دوران کلی‌گویی درباره الگوی سوم تمام شده است / برچسب فمنیستی زدن به لایحه تأمین امنیت زنان از سوی نوتحجرگرایان

سر و صدای انقلاب بلند شد و در گفتمان نوپای انقلاب نیز خانواده‌گرایی با پرده‌نشینی تمایزی جدی داشت. اضافه بر این که مساله آن عموم زنان بود نه تنها زنان دیندار و این یک پله بالاتر از اندیشه شهید‌مطهری بود. به همین دلیل انقلاب برای زنان جذابیت داشت همان‌گونه که انقلاب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله برای زنان جذاب بود.

پس از انقلاب اما پیگیری امور زنان دو پاره شد.  "مساله زنان" را گفتمان خط امام و بعداً اصلاحات به دوش کشید و به ناکجاآباد برد و "مسأله خانواده" را گفتمان اصول‌گرایی نمایندگی کرد و به مفهوم سنتی آن فهمید. این وسط گفتمان انقلاب بی‌نماینده ماند.

سالی یکبار رهبر انقلاب نگرش گفتمان انقلاب را درباره زنان یادآوری و مسأله زنان را جدای از مسأله خانواده (و نه در ستیز با آن) طرح می‌کند ولی بدنه این گفتمان راه خودش را می‌رود. روایت سرِ گفتمان با بدنه آنان ناسازگار است. سَر، گفتمان انقلابی در حوزه زنان را تقویت می‌کند و بدنه گفتمان سنتی را. جوانانی هم که همسو با روایت گفتمان انقلاب هستند دستی در قدرت ندارند.

این که بدنه گفتمان دینی بدون نیاز به مداخله رهبر انقلاب به شدت لایحه حجاب را پیگیری می‌کند و آن را با مداخله حاکمیتی و جرم‌انگاری حداکثری تا تصویب نهایی همراهی می‌کند ولی لایحه ارتقا امنیت زنان را به اغما می‌برد تا دوباره با اشاره آقا در سخنرانی عمومی به راه بیفتد ریشه در همین امر دارد. حجاب مسأله گفتمان دینی سنتی است ولی امنیت زنان نه.

لایحه فعلی ارتقا امنیت زنان، با وجود اشکالات جزئی، در نفی نگرش فمینیستی و با فاصله گرفتن از نگاه سنتی به دنیا آمد و در صورت تصویب برای اولین بار نگرش خاص گفتمان انقلابی را نمایندگی می‌کند. این طفل نوپا درگفتمان انقلاب اما در برابر گفتمان پرقدرت سنتی بی‌دفاع است، اشارات سالیانه رهبری مگر رمقی به آن دهد. آیا مجلسِ حاضر در هفته‌های نزدیک به انتخابات توان آن را دارد که راوی گفتمان انقلاب اسلامی در مساله زنان باشد؟

خلقی در حال تماشای این نزاعند. جوانانِ نگران ولی امیدوار به آینده، زنان بی‌پناهِ درگیر خشونت و حتی زنان انقلابی و وفادار به گفتمان انقلاب. آیا مجلس یازدهم بالاخره مسأله زنان را به رسمیت می‌شناسد و پناهی در این دوران بی‌پناهی برای آنان خواهد بود؟ چشمی امیدوار و دیگری بیمناک است.

پایان پیام/